رزماری

رزماری

نام تجاری گیاه:

رزماری

رزماری

 Rosemary

نام علمی گیاه:   

        Rosmarinus officinalis L.

تاریخچه:

رزماری یا اکلیل کوهی گیاهی چندساله و معطر است که برگ‌هایی سوزنی ‌شکل و همیشه ‌سبز دارد. گل‌های آن به رنگ سفید، صورتی، بنفش یا آبی هستند. قسمت مورد استفاده ی این گیاه برگ و سرشاخه های گل دار آن است. با اینکه رزماری بومی نواحی مدیترانه ای است، هم اکنون، در اکثر مناطق معتدل اروپا و آمریکا می روید. رزماری صدها سال است که به عنوان ادویه و دارو مصرف می شود. بخشی از محبوبیت این گیاه، که آن را «گیاه یادبود» هم می نامند، به دلیل این باور رایج است که رزماری حافظه را تحریک و تقویت می کند. در یونان قدیم، دانش آموزان هنگام درس خواندن، شاخه های کوچک رزماری را لابه لای موهایشان می گذاشتند. در انگلستان هم  توانایی رزماری برای تقویت حافظه، این گیاه را به نماد سلامتی تبدیل کرد. رزماری در قرن شانزدهم و هفدهم، برای کمک به هضم، بسیار استفاده می شد و روغن آن نخستین بار، در قرن چهاردهم استخراج شد. امروزه این گیاه در سراسر جهان مصارف خوراکی و دارویی فراوانی دارد.

خصوصیات محصول

1- تنظیم قند خون 

در آزمایشی، مصرف رزماری باعث کاهش میزان گلوکز خون در انسان شد. براساس نظر محققان، بازسازی سلول های بتا در پانکراس و افزایش ترشح انسولین از این سلول ها بر اثر مصرف رزماری می تواند سازوکار اثر این گیاه بر کاهش قند باشد. رزماری می تواند با جلوگیری از آنزیم آلفا آمیلاز روده ای یا آنزیم a-گلوکوزیداز هم، جذب گلوکز در روده را کاهش دهد.

2- تنظیم کلسترول خون

در پژوهشی، مصرف رزماری باعث کاهش پراکسیداسون چربی و بهبود پروفایل چربی در انسان شد. کاهش کلسترول کل و کلسترول بد به دنبال مصرف رزماری می تواند به دلیل مهار لیپاز پانکراس و لیپاز حساس به هورمون توسط اجزاء رزماری به ویژه رزمارینیک اسید و ترکیبات فنلی دیگر باشد. دلیل این کاهش می تواند حضور ساپونین هایی باشد که کمپلکس نامحلول با کلسترول تشکیل داده و دفع چربی از طریق مدفوع را افزایش می دهند.

3- تقویت حافظه

در پژوهشی مصرف پودرِخشک برگ رزماری در دوزهای پایین، باعث بهبود عملکرد شناختی در افراد میانسال شد. محققان معتقدند، رزمارینیک اسید، کارنوسیک اسید و اورسولیک اسیدِ موجود در رزماری، می توانند دلیل اثر مثبت این گیاه، بر عملکرد شناختی باشند. محققان یکی از دلایل این اثر را نقش رزماری در کاهش تنش اکسیداتیو می دانند. هیپوکامپ(مرکز یادگیری در مغز) که نقش اساسی در شکل گیری حافظۀ فضایی (بخشی از سیستم کلی حافظه که در یادگیری از طریق به خاطر سپردن و به یاد آوردن نقش دارد) ایفا می کند، نسبت به تنش اکسیداتیو بسیار حساس است و کاهش تنش اکسیداتیو بر اثر مصرف رزماری باعث بهبود عملکرد شناختی می شود.

4- ضد آلرژی

رزمارینیک اسید از مواد موثر موجود در رزماری است. در پژوهشی مشاهده شد که مصرف خوراکی رزمارینیک اسید اثر مثبتی بر بیماران مبتلا به رینوکونژونکتیویت آلرژیک (آلرژی همراه با خستگی، سرفه و علائم چشمی) فصلی داشت. استفاده از رزمارینیک اسید میزان خارش بینی، آبریزش و خارش چشم و علائم کلی آلرژی را کاهش داد. در پژوهشی، محققان، دلیل این اثر رزمارینیک اسید را، اثر مهارکنندگی آن بر فعالیت سلول های T ذکر کرده اند.

5- تنظیم فشار خون

محققان معتقدند یکی از دلایل کاهش فشار خون بر اثر مصرف رزماری می تواند اثر این گیاه بر مهار ACE (آنزیم دخیل در فرایند افزایش فشار خون) باشد. رزمارینیک اسید یک ترکیب پلی فنلی است که از طریق فعال سازی مسیر نیتریک اکسید باعث گشاد شدن رگ ها می شود.

6- بهبود عملکرد کبد

در آزمایشی مصرف عصاره ی رزماری با جلوگیری از تغییرات فیزیولوژیکی که به دنبال استعمال تیواستامید به وجود می آمد، باعث بهبود بیماری کبد موش هایی شد که بر اثر استعمال تیواستامید دچار سیروز کبدی شده بودند. نتایج این پژوهش نشان می دهند که اثر محافظتی رزماری بر کبد را می توان به صفات آنتی اکسیدانی آن نسبت داد.

7- بهبود عملکرد معده

مصرف چای رزماری باعث برطرف شدن نفخ و سوزش سرِدل می شود. از رزماری برای درمان سوزش معده، یبوست و نفخ استفاده می شود. این تاثیرهای رزماری به دلیل خاصیت ضد التهابی آن است. محققان در پژوهشی که در سال 2014 انجام شد و نتایج آن در ژورنال FASEB به چاپ رسید، اثر عصارۀ آبی رزماری بر ترشح اسید معده موش های صحرایی را بررسی کردند. نتایج این تحقیق نشان داد که این عصاره خاصیت آنتی اکسیدان و ضد التهابی داشته و در بهبود زخم معده نیز موثر است. در این تحقیق، عصاره آبی رزماری سبب بهبود هضم شد که دلیل آن را افزایش ترشح اسید معده می دانند.

مشتقات کافئیک اسید (رزمارینیک اسید)، دی ترپن ها (کارنوسولیک اسید، ایزورزمانول، رزمادیال، رزماری دی فنل، رزماری کویئینون)، فلاونوئیدها ( هسپریدین، دیوزمین، سیرسیمارین)، تری ترپن ها (اورسولیک اسید، اولئانولیک اسید)، روغن فرار (1و8- سینئول، آلفا پینن، کمفور، بورنئول، کامفن، لیمونن، p– سیمن، میرسن، لینالول، آلفا ترپینئول).

  • از این گیاه در نمایشنامه های شکسپیر نام برده شده است.
  • اسپانیولی ها رزماری را یکی از گیاهانی می دانند که پناهگاه مریم مقدس بودند. مردم اسپانیا و ایتالیا هم معتقدند این گیاه از انسان در برابر نیروهای جادویی و شیطانی محافظت می کند.
  • در قرون وسطی رزماری استفاده ی زیادی در مراسم عروسی داشت. تاجی از رزماری بر سر عروس قرار داده می شد و داماد و مهمانان هرکدام شاخه کوچکی از رزماری، بر لباس خود داشتند.
  • در اروپا و استرالیا به عنوان سمبل یادکرد و به یادسپاری در مراسم یادبود جنگ ها و مراسم عزاداری استفاده می شد. در مراسم عزاداری به هر کدام از عزاداران شاخه ای از این گیاه می دادند. تا وقتی تابوت را در قبر گذاشتند آن را روی تابوت بیندازند.
  • در بیمارستان های فرانسوی مرسوم بود که رزماری را به همراه سرو کوهی می سوزاندند تا هوا را ضد عفونی و از بروز مجدد عفونت جلوگیری کند.

    3 تا 5 عدد چای کیسه ای در روز.

    4 تا 6 گرم (برگ و سرشاخه های گل دار) در روز. 

    1 الی 2 ساعت قبل یا بعد از غذا.
By |2020-05-11T15:23:59+04:3010th آوریل, 2020|گیاه شناسی|0 Comments

Leave A Comment