دراین مقاله شما با مزاج و مزاج شناسی آشنا شده و در پایان می توانید نرم افزار مزاج شناسی را به صورت رایگان دانلود نموده و از آن استفاده کنید .
مزاج چیست؟
مزاج در کلمه به معنی در هم آمیختن است .
کیفیتی است در طب سنتی و پزشکی باستان که از مخلوط شدن عناصر چهارگانه ( آب ، باد ، خاک و آتش ) که کل دنیا و موجودات آن از آنها تشکیلشده ، دربدن پیدا می شود و 9 حالت دارد.
مزاج شناسی ؟
مزاج شناسی یا دانش شناخت مزاج، از مباحث مهم و بنیادین در طب سنتی است که در ذهن عموم جامعه به «گرمی» و «سردی» معروف است .
از دیگاه متخصصین طب سنتی عدم آگاهی از مزاج باعث شده که افراد سبک زندگی و رژیم غذایی گاها خلاف مزاج خود داشته باشند و درنتیجه باعث بیماریهای مختلف می شود.
خلط های چهارگانه به زبان ساده
- دم (خون)
- بلغم
- صفرا
- سودا
البته بلغم عمدتاً در معده و روده ایجاد میشود و مقدار کمتری از آن در کبد تولید میشود.
وجود هر چهار خلط در بدن ضروری است اما هر یک بهاندازه خاص و معین. آنچه موجب بیماری میشود به هم خوردن تعادل میان این اخلاط است و تغییر در میزان کمیت و کیفیت آن است.
هرکدام از این اخلاط 4 گانه نیز، کیفیتهایی دارند که در جدول ذیل آمده است:
اخلاط (خلطها) | کیفیت |
---|---|
دم (خون) | گرم و تر |
بلغم | سرد و تر |
صفرا | گرم و خشک |
سودا | سرد و خشک |
اکثر بیماریهای اکتسابی به دنبال غلبه یک خلط از اخلاط است که به آن «سوء مزاج» میگوییم؛ یعنی تغییری در ماده ایجادشده است و یکی از اخلاط افزایش پیداکرده است. بنابراین سوء مزاج یا برهم خوردن تعادل اخلاطی در بدن آدمی منجر به بیماریهایی میشود که لزوماً نشئتگرفته از وراثت فرد نیستند، بلکه غالباً عوامل محیطی منجر به سوء مزاج می شوند؛ چون تغییر بر تعادل اخلاطی مؤثر است.
ضرورت دانستن مزاج
مزاج شناسی، علم گستردهای است که کاربردهای جالبی برای تشخیص مشخصات فیزیکی و روحی هر فرد دارد و در تشخیص انواع بیماریها و درمان آنها بسیار کارآمد است. هر غذایی که میخوریم، تأثیرات مهمی بر تمامی اعضای بدن ما میگذارد. با شناسایی مزاج خود میتوانیم از خوردن غذاهایی که برای ما مشکلساز میشوند، پرهیز کنیم و بالعکس، غذاهایی که برای ما مفید هستند و به ذخیرهسازی بیشتر انرژی کمک میکنند را بشناسیم. بین تمامی فاکتورهای سبک زندگی، رژیم غذایی به مراتب مؤثرترین و سادهترین عاملی است که میتواند به طور کامل تحت کنترل شما باشد.
انسانها، حیوانات، ارگانها و اعضای بدن، گیاهان، سنگها و هر چه در اطراف خود میبینیم مزاج دارند.
درست همانطور که هر ماده غذایی یک مزاج مشخص دارد، ادویهجات هم بسته به نوع آن میتوانند مزاج متفاوتی داشته باشند
همین الان مزاج خود را بشناسید !
انواع مزاج ؟
هرکدام از این 4 عنصر (رکن)، کیفیتی دارند. این کیفیتها عبارتاند از: گرمی، سردی، تری و خشکی. دستهبندی این 4 کیفیت هم به دو گروه اصلی (گرمی و سردی) و فرعی (تری و خشکی) است.
غلبۀ هرکدام از این کیفیتها را مزاج (Diathesis) میگوییم؛
بهعبارتدیگر شرایط درونی و بیرونی موجب کاهش یا افزایش این کیفیات در بدن میشود که نتیجۀ آن مزاج فرد میشود. همۀ انسانها این 4 کیفیت رادارند؛ ولی بسته به اینکه کدام زیادتر است (غلبه میکند)، مزاج متفاوتی دارند. گاهی نیز هیچکدام از این 4 کیفیات غلبه ندارند که به این مزاج، «مزاج معتدل» میگویند.
از واکنش این چهار عنصر دو نتیجه حاصل میشود:
- مزاج معتدل.
- مزاج نامعتدل.
همچنین گرمی، سردی، تری و خشکی مزاج حاصل قوای اولیهٔ عناصر است.
بنابراین 4 کیفیت بهصورت تکی یا دوتایی میتوانند ترکیب شوند و همراه با مزاج معتدل، مزاج های 9گانه پدید میآید، یعنی:
مزاجهای گرم، سرد، تر، خشک، گرم و تر، گرم و خشک، سرد و تر، سرد و خشک، معتدل
در طب قدیم اعتقاد به وجود 4 حالت گرمی، سردی، خشکی و تری در بدن انسان وجود دارد که از ترکیب این چهار حالت 4 حالت دیگر به دست میآید که با مزاجهای چهارگانه، اخلاط چهارگانه، ارکان (عناصر)چهارگانه و فصول قابل تطبیق است.
ویژگی | اخلاط چهارگانه | فصول | ارکان چهارگانه |
---|---|---|---|
گرم و تر | دموی | بهار | هوا |
گرم و خشک | صفراوی | تابستان | آتش |
سرد و خشک | سوداوی | پاییز | خاک |
سرد و تر | بلغمی | زمستان | آب |
شکل زیر چگونگی این ارتباط را مشخصتر میسازد:
یک اشتباه رایج در بیان مزاج
بین مردم مرسوم شده که میگویند فلان شخص، مزاج دموی یا بلغمی دارد؛ درحالیکه دم، بلغم، صفرا و سودا مزاج نیست و همانطور که گفته شد، اینها خلط های 4 گانه هستند و درستش به شیوه بالاست یعنی مثلاً «گرم و خشک» نه صفرایی. وجود مزاج برای هر خلط موجب این اشتباه شده است.
بنابراین از دیدگاه طب سنتی اصیل ایرانی، برای تقسیمبندی افراد به چند گروه به لحاظ شخصیتی، بهتر است از واژه مزاج با تعریف مخصوص به خودش –یعنی شامل گرمی، سردی، تری و خشکی و ترکیب دوتایی آنها- استفاده کنیم؛ و نه بیان مزاج با تعاریف مصطلحی غلط یعنی واژههایی چون دموی مزاج، سوداوی مزاج و… درست نیستند.
مزاج های ذاتی و اکتسابی
مزاج های 9 گانه، ممکن است از کنش عاملهای خارجی، داخلی و روانی مثل فصل، سن، جنسیت، مکان زندگی، اعراض نفسانی (حالات روحی و روانی) و… تحت تأثیر قرارگرفته و دگرگون شوند؛ ازاینرو مزاج ها به دودسته تقسیم میشوند که هر انسانی این دو مزاج را دارا است و هیچ دو شخصی دارای مزاج یکسان نیستند و عبارتاند از:
- مزاج ذاتی (پایه/مادرزادی/جبلی/مولودی): از زمان انعقاد نطفه همراه انسان است و
- مزاج اکتسابی (عارضی یا حال): فرد در دوران عمر خود بهواسطۀ مشکلات و بیماریها و… به مزاج اکتسابی سوق داده میشود و به این واسطه از مزاج ذاتی خود فاصله میگیرد. این مزاج میتواند لحظهبهلحظه براثر عوامل درونی و بیرونی تغییر کند.
مزاج هر شخص را میتوان به گونۀ زیر فرض و تقسیم کرد:
- 50 درصد مزاج ذاتی و 50 درصد مزاج اکتسابی (1 به 1)
- 75 درصد مزاج ذاتی و 25 درصد مزاج اکتسابی (2 به 1)
- 25 درصد مزاج ذاتی 75 درصد مزاج اکتسابی (1 به 2)
تست مزاج شناسی
برای مزاج شناسی در ساتهای مختلف تستهای مختلف وجود دارند . مثلا در طب ایرانی برای تشخیص مزاج ذاتی هر فرد (یا همان سرشت مادرزادی)، شاخصهای دهگانهای (که در ادامه به آن اشاره خواهد شد) عموما بررسی می شوند که هر یک از آنها چندین حالت و صفت را در برمیگرفت؛
این موارد عبارتند از:
- کیفیت بدن در لمس که توسط معاینهکننده درک میشود: دما، قوام. شخص معاینه کننده باید مزاج معتدل داشته یا درک درستی از دما و قوام در لمس داشته باشد و نقاط مختلف بدن را برآورد کند.
- هیکل و اندازه کلی بدن: لاغر، درشت و عضلانی، درشت با غلبه توده چربی
- مو: شامل تراکم مو، ضخامت، سرعت رشد، رنگ مو
- رنگ بدن: در زمانیکه تحت تاثیر عوامل مداخلهگر مثلا بیماریها، هوای محیط،… نباشد.
- خواب و بیداری: مدّت خواب هر فرد، احساس نشاط یا کسالت بعد از خواب و …
- چگونگی افعال صادره از بدن: سرعت انجام کارها (شتابزدگی) یا کندی، عجول بودن، ثبات رأی،…
- ویژگی مواد دفعی از بدن: شامل بزاق، ترشحات بینی و حلق، ادرار، مدفوع، عرق، ترشحات اعضای جنسی
- بزرگی و کوچکی اعضای بدن: قفسه سینه، اندامها، مفاصل، عروق، معاینه و بررسی نبض
- میزان تأثیر پذیری فرد از غذا، شیوه زندگی و محیط پیرامون (واکنش نسبت به حرارت، برودت، رطوبت، خشکی)
- ویژگیهای روحی-روانی و رفتاری غالب در هر فرد
لازم به ذکر است که این موارد از درجه اهمیت متفاوتی برخوردار هستند.
اپلیکیشن مزاج شناسی
با توجه به مواردی که گفته شد شرکت نیوشا نیک در راستای ارائه خدمات هر چه بهتر به مصرف کنندگان دمنوش های نیوشا و تسهیل خرید پک های مناسب برای مصارف مختلف ، اپلیکیشن نیوشا را در اختیار مشتریان خود قرار داده است که بر پایه تست مزاج شناسی است و شما به ارحتی و با پاسخ به 20 سوال در نظر گرفته شده می توانید نسبت به مزاج خود آگاه و بر اساس آن نسبت به سفارش پک مناسب و مورد نیاز خود اقدام نمایید .
جهت تست رایگان مزاج شناسی و دانلود اپلیکیشن رایگان کلیک نمایید .
دروازه سلامت نماینده دمنوش نیوشا در ایران و اروپا
Leave A Comment
You must be logged in to post a comment.